ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΥΤΟΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ ΕΝΣΤΙΚΤΟ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
Όπως συμβαίνει και με το ένστικτο της επιβίωσης για τις βιολογικές και σωματικές ανάγκες του ατόμου σε έναν επικείμενο κίνδυνο, έτσι παρατηρούμε και ισότιμες προσπάθειες για συναισθηματική αυτοσυντήρηση όσον αφορά τον ψυχισμό του. Να διατηρήσει με λίγα λόγια την ψυχική και συναισθηματική του ισορροπία, χωρίς να επηρεάζεται από δυσλειτουργικές συμπεριφορές και αντιλήψεις, κυρίως δικές του. Όμως, μόνο άσχημα αποτελέσματα θα φέρει μια τέτοια συμπεριφορά.
ΑΜΥΝΕΣ
Όταν το άτομο, μπαίνει στη διαδικασία της συναισθηματικής αυτοσυντήρησης, κάποιες διαδικασίες συμβαίνουν αυτόματα. Πρέπει απέναντι στην επικείμενη απειλή, να διατηρήσει την αυτοπεποίθηση και την αυτοκυριαρχία του. Έτσι το άτομο, υψώνει τοίχους (τις λεγόμενες άμυνες), προς τους γύρω του, σαμποτάροντας τις μεταξύ τους σχέσεις. Οι άμυνες αυτές έχουν να κάνουν με τη διατήρηση, εκτός της αυτοπεποίθησης και αυτοκυριαρχίας, που αναφέρθηκαν παραπάνω, και με της ασφάλειας και του ελέγχου του.
Το να βρίσκεται το άτομο σε μια υγιή συναισθηματική ισορροπία, είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την καθημερινότητά του. Το θέμα όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι πως μόνο υγιής ισορροπία δεν επιτυγχάνεται σε αυτή τη συνθήκη, καθώς το άτομο χρησιμοποιεί άμυνες, οι οποίες εδραιώνονται και καθορίζουν την οπτική του και τις επιλογές του.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΜΠΟΔΙΑ
Υπάρχουν πολλά παρακλάδια στο «δέντρο» της δυσλειτουργικής συναισθηματικής αυτοσυντήρησης και έχουν όλα να κάνουν με το πώς αντιμετωπίζει το άτομο τους γύρω του και πώς αντιλαμβάνεται τις μεταξύ τους σχέσεις. Η έλλειψη εμπιστοσύνης, η αμφισβήτηση για τις καλές προθέσεις των άλλων και οι γενικεύσεις (δηλαδή να πιστεύουμε για ένα συγκεκριμένο άτομο γενικές ιδέες και αντιλήψεις που επικρατούν πχ. για το φύλο του), είναι μερικά από τα εμπόδια που δημιουργεί το άτομο για να αποδείξει στον εαυτό του ότι τον προσέχει και τον προστατεύει, από κάθε είδους απειλή.
Επίσης, δεν είναι λίγες και οι φορές όπου το άτομο θα απαξιώσει και θα υποτιμήσει απόψεις και κινήσεις των γύρω του, μόνο και μόνο γιατί δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει τις δικές του αδυναμίες και τα λάθη του. Με το να αρνείται λοιπόν τα λάθη του, και με το να επιρρίπτει συνεχώς στους άλλους τον λόγο για τον οποίο συμβαίνει το κάθε τι, το απομακρύνει από την αυτογνωσία και από έναν πιο λειτουργικό τρόπο σκέψης.
Ουσιαστικά λοιπόν, δεν υπάρχει καμία αντικειμενική οπτική για ό,τι συμβαίνει στο ίδιο, στο περιβάλλον του και γενικότερα στον κόσμο. Το άτομο βασίζεται σε δικές του απόψεις και γνώσεις, οι οποίες δημιουργούνται από μικρή ηλικία και διαιωνίζονται για τη συναισθηματική του επιβίωση και την ισορροπία του ψυχισμού του.
Κλινική Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Beck, J.S. (2011). Εισαγωγή στη Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη
Tan, C.M. (2018). Ενσυνειδητότητα και Συναισθηματική Νοημοσύνη. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
